معماری اسلامی و 8 نمونه برجسته | معماری نواز
اما این تجلل، حالتی خاص است و شبیه به تجللی که در قصرها و کاخها با آن مواجه میشویم نیست. کاشی کاریهای حرفهای و استادانه، طرحهای ظریف روی کاشیها، رنگ کاشیها و خوشنویسیهای نفیس موجود در سطح آنها، همگی دست به دست دادهاند تا این تجمل را در طراحی داخل محوطه ایجاد کنند. «مناره»، به معنای جای نار و جای نور، جای روشنایی است؛ ساختمان برج مانندی است که در کنار راه و برای راهنمایی مسافران می سازند. مناره ها یکی از عناصر اصلی در فن و هنر معماری اسلامی محسوب می شوند. الگوی اصلی مناره ها برجهای کوتاه و مربع شکل پیش از اسلام در سوریه بود که برای معابد و یا مقاصد کلیسایی ساخته می شد، ولی معماران مسلمان بر ارتفاع آن افزودند و آن را به بناهای پله دار چند طبقه ای از نوع فانوسهای دریایی رومی نزدیکتر کردند.
- معماری هنری بود که به غیر از تنوعات رنگی، هویت و فرهنگ را نشان میداد؛ به گونهای که تجلی معماری در تصاویر یا کنده کاریها بخوبی نمایان است.
- تعداد بسیاری از آرامگاهها مدفن اصلی شخصیتی مذهبی یا سیاسی هستند که زیر طبقه همکف ساخته میشدند.
- ترکیب هندسه با تاثیرات دیداری و استفاده از رنگ که تعادل در فضاهای مثبت و منفی بوجود آورده است .
- در جریان ساخت کلیسای عظیم «سن بیرو» در رم، وقتی «میکل آنژ» گنبد عظیم کلیسا را که با عرض ۴۲ متر و ارتفاع ۱۴۰ متر برافراشت، بیشتر بر زیبایی و عظمت آن توجه نمود و هنوز چند سالی از افتتاح آن نگذشته که گنبد در حال فروریختن بود.
بالای مناره معمولاً بلندترین نقطه مساجدی هستند که یکی (یک مناره) دارند و معمولاً بالاترین نقطه در فضای بلافصل. مساجد اولیه مناره نداشتند و حتی امروزه محافظه کارانه ترین جنبش های اسلامی مانند وهابیون از ساختن مناره می پردازند و آن را تظاهر و غیرضروری می دانند. برجی بلند که یا بی فاصله ب مسجد چسبیده و یا در نزدکی ان ساخته شده است.گلدسته از سده یازدهم به بعد به عناصر الحاقی مسجد اضافه شده است و نکته جالب توجه این است که در هیچ یک از مساجد اولیه در شهر های کاملا اسلامی عراق بنایی برای دعوت به نماز ساخته نشده بود.
برنامه ریزی زمین و مسکن و طراحی الگوی ایرانی اسلامی
در طی یکی از بزرگنمایی ها ، محراب (طاقچه ای در مسجدی که در جهت مکه قرار دارد) که در پشت طاقی پیچیده قرار دارد، تزئین شده بود. از همان آغاز پروژه های معماری اسلامی اولیه، ویژه گی های این متد کاملا مشهود است. مثل قوسهای نیمدایرهای شکل نعل اسبی و همچنین تزیینات نما و پرمایه و زیبا بر روی دیوارها. معماری اولیه اسلامی با اثرگیری از معماری روم، بیزانس، ایرانی، بین النهرین و دیگر سرزمین های دیگری بود.
گنبد چندگوش-معماری اسلامی
گنبد ها شاهکار معماری ایرانی-اسلامی شناخته می شوند که به شکل مخروطی ، یک پوش ، دو پوش ، سه پوش ، پیوسته یا گسسته طراحی می شدند که برای تزئین آنها از کاشی های معرق کاری شده استفاده میکردند. پس از فتح ایران ، توسط اعراب ، معماری اعراب دچار تغییر و تحول شد و مساجد و مکان های مذهبی توسط معماران ایرانی طراحی و ساخته شدند که با گذر زمان و گسترش آن به نام معماری اسلامی مشهور گشت. موقعیت اقلیمی مناطق مختلف ایران تأثیر زیادی در ابداعات معماری این سرزمین داشتهاست. از روزگاران کهن در کنار طرحهای عمده تأمین آب مانند ایجاد قنات و ساختن سد، به ذخیرهسازی آبهای زمستانی و مصرف آن در فصلهای کمآب و خشک سال نیز توجه شدهاست و «آبانبار» را به همین منظور بنا کردهاند.
هنر اسلامی به چیزی مافوق عالم ماده توجه دارد و هدف آن بیان وحدت است. هنرمند مسلمان وحدت را در کمال صورت و شکل هنر دینی جستجو می کند. هنر اسلامی هنر غیر واقع گراست که توجهی به ظاهر عین طبیعت ندارد. هنرمند مسلمان می کوشدتا از سد طبیعت ظاهر گذر کند و جهانی فرا خاکی را به تصویر درآورد. معماران, استادکاران, بنایان و دیگر گروههای وابسته به علم معماری, تاسیسات مکانیکی با آگاهی کامل از فن معماری و با ابتکار و ابداعات خاص خود و رعایت کامل اصول هندسه و مهارت های سنتی و همچنین الهام از عقاید دینی فضای معماری ایران را شکوهی جاودانه بخشیدند.