
بروزرسانی: 30 خرداد 1404
برند ساختمانی آرتور » ضوابط و معیار های طراحی کتابخانه | memarinavaz
برند ساختمانی آرتور » ضوابط و معیار های طراحی کتابخانه | memarinavaz
تنها کاری که باید انجام می دادید، این بود که سؤال خود را مطرح کنید و یک کتابدار مستقیماً به سؤال شما پاسخ می دهد یا شما را به سمت کتابی راهنمایی می کند که حاوی اطلاعات موردنظر شما است. اولین کتابخانه سازمان یافته در خاورمیانه باستان در قرن هفتم پیش از میلاد توسط فرمانروای آشوری در نینوا، عراق امروزی تأسیس شد. این مجموعه شامل تقریباً ۳۰۰۰۰ لوح خط میخی بود که بر اساس موضوع جمع شده بودند. طراحی کتابخانه و به طورکلی طراحی معماری یک هنر پویا و همیشه در حال تکامل است؛ پس باید ایده های طراحی خود را بروز کنیم.
عواملی مانند رطوبت نسبی هوا، دمای محیط، جریان هوا و … می توانند بر کتاب ها تاثیر بگذارند و به مرور باعث تخریب آن ها شوند. از طرفی تهویه مطبوع سالن های مطالعه نیز جزو اولیت های ضوابط طراحی کتابخانه بوده و بر آسایش حرارتی افراد حاضر در کتابخانه تاثیر زیادی دارد. در کل به منظور ایجاد بهترین شرایط برای نگهداری کتب و همچنین تامین آرامش مطالعه کنندگان، ایجاد فضایی عاری از گرد وغبار، گاز، مایع و اسید الزامی است و دما و رطوبت محیط نیز باید دائما تحت کنترل باشد. پروژه معماری طراحی کتابخانه عمومی در 3 طبقه طراحی گردیده و دارای دو بخش کتابخانه و بخش آمفی می باشد.
محل متصدی در طراحی کتابخانه
فهرست معمولا در ارتباط مستقيم با ميز امانت و ميز اطلاعات مرجع قرار دارند و اغلب در مجاورت آنها مجموعه ای از كتابهای مرجع عمومی يا موارد استفاده ی همگانی نيز قرار می گيرند. از اين رو محل قرار گيری فهرستها معمولا فضايی باز است كه در نزديك ورودی قرار دارد و بوسيله ی رديفهايی از قفسه های فهرستها و پيشخوان بررسی و جستجو كشوها تشكيل شده است. وسعت چنين محلی برای چهار رديف قفسه های دو طرفه در حدود 12 متر مربع برآورد می شود. در اغلب کتابخانه ها حداقل ۹۰% کتابها دارای عرضی کمتر از ۲۳۰ میلی متر هستند و عملا می توان قفسه های با عمق ۲۳۰-۲۰۰ میلی متر را استاندارد کرد. در صورت بکارگیری قفسه های دو طرفه با عمق ۵۰۴ میلی متر حتی صرفه حویی بیشتری در فضا به عمل می آید.
عدم تعبیه سرویس بهداشتی مخصوص افراد معلول و نیز تلفنهای عمومی و آبسرد کن های قابل دسترس برای این عزیزان را نیز باید به سایر برنامه فیزیکی کافه کتاب مشکلات اضافه کنیم. هنر معماری امروز که چکیده ای از اندیشه انسانها است، می تواند گامی بزرگ در راه توانبخشی، آسایش و استقلال معلولین به شمار رود. زمانی یک بنا کامل محسوب می شود که آسایش تمامی افراد جامعه چه سالم و چه معلول را فراهم نماید. با کمال تأسف باید بگوییم که ما از این فلسفه بسیار دور هستیم ولی برای جبران هیچ وقت دیر نیست. بلی بایستی زمان بسیار زیادی صرف کنیم و هزینه ای چندین برابر ساخت اولیه شهرهایمان به کار بریم تا به اصول استاندارد و آرمانی مبلمان شهری دست پیدا کنیم.
- تخمین جمعیت را می توان از شهرداری های محلی، شهرستان ها، یا کمیسیون های برنامه ریزی منطقه ای جمع آوری کرد.
- این طرح به کتابخانه اجازه می دهد تا نیازهای آتی جمعیت کاربران خود را برآورده کند و به طراح اجازه می دهد تا فضای مورد نیاز برای دسته های قبلی فضاهای کتابخانه را تعیین کند.
- طبق ضوابط طراحی کتابخانه حتما باید به این نکته توجه داشت که برای هر میز نور موضعی سقفی جدا وجود داشته باشد به گونه ای که ایجاد سایه نکند و به مرور باعث خستگی نیز نشود.
- کتابخانه ها یکی از مراکز فرهنگی و اطلاع رسانی در جوامع محسوب می شوند و از این میان کتابخانه های عمومی با توجه به کثرت مراجعین و نوع ارائه خدمات، بیشتر مورد توجه قرار می گیرند.
طبق یک قاعده تجربی در یک کتابخانه ۸۰ % قفسه ها ۲۰۰ میلی متری، ۱۵% آنها ۲۵۰ میلی متری و ۵% باقیمانده ۳۰ میلی متر هستند. حال برای گنجاندن نور طبیعی چه کارهایی باید انجام داد؟ برای این کار به جای استفاده از دیوارهای سنتی و خشک از دیوارهای شیشه ای استفاده کنید. از پنجره های بزرگ در همه قسمت های کتابخانه استفاده کنید تا نور به فضای شما بتابد. این اتاق معمولا یک فضای اختصاصی و البته ساکت برای بزرگسالان است تا بتوانند برای مدت زمانی به مطالعه بپردازند.
ضوابط و معیارهای طراحی کتابخانه در فرهنگسرا
نویسنده: تیم تحریریه مرتضی